Ý nghĩa tên đơn vị hành chính:
Địa danh Hán Việt:
Tân: 新: Mới mẻ; Phú富: Giàu có; Đông: 東: Phía đông.
新 Tân: Mới mẻ
富 Phú: Giàu có
東 Đông: Phía đông
縣 Huyện: Đơn vị hành chính dưới tỉnh; trên xã. thôn
新富東縣 Tân Phú Đông Huyện
Vị trí địa lý:
Huyện Tân Phú Đông nằm ở phía đông nam tỉnh Tiền Giang, phía Đông giáp Biển Đông; phía Tây và phía Nam giáp huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre; phía Bắc giáp huyện Chợ Gạo, huyện Gò Công Tây và huyện Gò Công Đông.
Diện tích tự nhiên: 22.311,26 ha.
Hành chính:
Huyện có 6 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm các xã: Phú Đông, Phú Tân, Tân Thới, Tân Phú, Tân Thạnh và Phú Thạnh.
Lịch sử hình thành:
Năm 1808, dưới đời vua Gia Long, vùng đất cù lao Lợi Quan hiện nay tương ứng với 4 thôn: Tân Phong, Miễu Ông, Hòa Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Bình, huyện Kiến Hòa, phủ Kiến An, trấn Định Tường. Năm 1836, dưới đời vua Minh Mạng, trên cù lao Lợi Quan có 4 thôn: Tân Phong, Từ Linh (tên cũ là thôn Miễu Ông), Hòa Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Hằng, huyện Kiến Hòa, phủ Kiến An, tỉnh Định Tường. Năm 1848, đời vua Tự Đức, do kiêng húy thái hậu Từ Dụ/Từ Dũ (Phạm Thị Hằng) nên tổng Hòa Hằng đổi tên thành tổng Hòa Quới.
Dưới thời thực dân Pháp thống trị, năm 1867, toàn bộ cù lao Lợi Quan thuộc tổng Hòa Quới, hạt Thanh tra Gò Công). Lúc này, ba làng Tân Phong, Từ Linh và Hòa Thới được nhập lại thành một làng mới lấy tên là Tân Thới; làng Phú Thạnh Đông được giữ nguyên. Từ đó, địa phận cù lao Lợi Quan chỉ còn hai là làng là Tân Thới và Phú Thạnh Đông. Năm 1871, hai làng Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, hạt Tham biện Gò Công. Năm 1876, hai làng này thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, Tiểu khu hành chính Gò Công. Năm 1900, hai làng Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, tỉnh Gò Công. Năm 1913, hai làng Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, quận Gò Công, tỉnh Mỹ Tho. Từ năm 1924 -1954, hai làng Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, tỉnh Gò Công.
Về phía chính quyền Cách mạng, từ năm 1945-1954, “làng” được gọi là “xã”; bãi bỏ cấp “tổng”. Theo đó, từ năm 1945-1951, hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tỉnh Gò Công; từ năm 1951-1954, khi tỉnh Mỹ Tho (mới) được thành lập, còn gọi là tỉnh Mỹ Tân Gò, hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc huyện Gò Công, tỉnh Mỹ Tho.
Từ năm 1954-1975, về phía chính quyền Sài Gòn, năm 1955, hai làng Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, quận Hòa Đồng tỉnh Gò Công. Năm 1956, “làng” được gọi là “xã”; tỉnh Gò Công và tỉnh Mỹ Tho được hợp nhất thành tỉnh Định Tường; hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, quận Hòa Đồng, tỉnh Định Tường. Năm 1963, tỉnh Gò Công được tái lập; hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tổng Hòa Đồng Hạ, quận Hòa Đồng, tỉnh Gò Công. Năm 1965, chính quyền Sài Gòn bãi bỏ cấp “tổng”; chia tỉnh Gò Công thành 4 quận: Hòa Bình, Hòa Đồng, Hòa Lạc và Hòa Tân; hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc quận Hòa Bình, tỉnh Gò Công. Sắp xếp hành chính này tồn tại đến ngày 30/4/1975.
Về phía chính quyền Cách mạng, từ năm 1954-1957, hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông thuộc tỉnh Gò Công; từ năm 1957-1968, hai xã thuộc huyện Hòa Đồng, tỉnh Mỹ Tho. Năm 1968, tái lập tỉnh Gò Công, hai xã thuộc huyện Tây, tỉnh Gò Công. Năm 1972, hai xã thuộc Vùng 3, tỉnh Gò Công.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975), hai xã thuộc huyện Tây, tỉnh Gò Công. Năm 1976, tỉnh Gò Công hợp nhất với tỉnh Mỹ Tho và thành phố Mỹ Tho thành tỉnh Tiền Giang, hai xã thuộc huyện Gò Công, tỉnh Tiền Giang. Năm 1979, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 155-CP. Theo đó, chia huyện Gò Công thành hai huyện Gò Công Đông và Gò Công Tây. Hai xã Tân Thới và Phú Thạnh Đông được chia tách thành 6 xã, bao gồm 4 xã Tân Thới, Tân Phú, Phú Thạnh và Tân Thạnh thuộc huyện Gò Công Tây; 2 xã: Phú Đông và Phú Tân thuộc huyện Gò Công Đông.
Năm 2008, Chính phủ ban hành Nghị định 09/2008/NĐ-CP. Theo đó, thành lập huyện Tân Phú Đông, bao gồm 4 xã: Tân Thới, Tân Phú, Phú Thạnh, Tân Thạnh thuộc huyện Gò Công Tây và 2 xã: Phú Đông, Phú Tân thuộc huyện Gò Công Đông. Huyện có 02 xã được công nhận đạt chuẩn xã Nông thôn mới: xã Tân Thới (2020) và xã Tân Phú (2021).
Đặc sản: mắm còng, trái mãng cầu Xiêm tươi, trà trái mãng cầu Xiêm, tinh dầu xả,…
Bình luận