Một bức thơ lịch sử của dân chúng Gò Công gửi phản kháng chính phủ Pháp vào năm 1862

Trích từ Gò Công xưa của soạn giả Huỳnh Minh, sách có đoạn:
Cố công sưu tầm ,chúng tôi xin trích lục bức thư đăng trong tuần báo phổ thông , số 7 tháng 10 năm 1952 của soạn giả Trần nguyên Anh gồm những đoạn sau đây : ” cuộc tranh thủ độc lập của dân tộc Vịêt Nam đang làm sôi nổi dư luận thế giới phải chú ý tới .Người ta nói rằng cuộc tranh đấu mới có từ mấy năm nay ,thật là một sự hiểu lầm to vì nó đã bắt đầu từ khi triều đình ta nhượng ba tỉnh Miền Đông rồi sau nầy bị quân xâm lăng cướp luôn ba tỉnh miền Tây tức là trọng Nam kỳ Lục tỉnh”.

old5 2 Một bức thơ lịch sử của dân chúng Gò Công gửi phản kháng chính phủ Pháp vào năm 1862

Một bằng chứng cụ thể , một tài liệu quí giá với những lời lẻ thiết tha trong lá thư của dân chúng Gò Công gửi lên đô đốc Reveillere tư lệnh quân đội Pháp khi ông nầy đến đó thiết lập tỉnh bộ hành chánh năm 1862. Tiếc rằng bản chánh không còn , nhưng bản Pháp văn do Georges Garro mà chúng tôi tạm dịch ra đây , thiết tưởng cũng đầy đủ lột hết tinh thần nho phong sĩ khí dân ta thời ấy ..”

Cùng nhà đương quyền Pháp

“Mất chính phủ của bản quốc hoàng đế , chúng tôi đau đớn như con mất cha mất mẹ .Quí quốc ở Tây phương bản quốc ở Đông Hải ,chẳng khác gì con ngựa và con trâu vậy .

Chúng ta khác nhau từ ngôn ngữ từ văn tự ,đến phong hoá .

Tạo hóa sinh ra loài người mỗi giống mỗi khác Khắp trong vũ trụ loài người như nhau nhưng không chung một bản tính .

Vì mang ơn quốc vương chúng tôi,chúng tôi quyết báo thù kẻ nào xúc phạm đến Ngài và chúng tôi sẽ chết vì Ngài .

Vậy sự xung đột sẽ phải dài,nhưng chúng tôi phải làm thuận lòng trời và quyết nhiên chúng tôi phải thắng .

Nếu các ông muốn hoà bình ,Hãy trả lại đất cho Quốc vương chúng tôi .chúng tôi có phải chiến đấu cũng chỉ vì mục đích ấy .Các ông chiếm xứ sở của chúng tôi để tăng cường nền phong phú của các ông ,và để đề cao thanh danh của các ông .

Các ông có muốn một số tiền chuộc đất đai ấy không ?Chúng tôi sẽ trả cho các ông nhưng các ông đừng gây chiến nữa .các ông hãy đem quân đội về xứ của các ông đi .!Chúng tôi sẽ mang ơn , các ông cũng sẽ được tiếng vẻ vang đối với hoàn vũ .

Các ông muốn có thị trường để mở mang thương Mại ư ? – chúng tôi sẽ nhân nhượng cho các ông .

Nhưng trái lại , nếu các ông không hứng chịu ,chúng tôi sẽ chiến đấu “mãi ” để thuận lòng người .Chúng tôi cũng gớm khả năng của các ông đấy ,nhưng chúng tôi coi sợ trời hơn là coi sợ các ông .Chúng tôi thề sẽ chiến đấu vô cùng , vô tận , không ngừng .

Ngày mà chúng tôi không còn gì nữa ,chúng tôi sẽ bẻ cành lá làm cờ và vỏ trang binh bị bằng đòn bằng gậy .Đến ngày ấy liệu các ông có còn ở chung với chúng tôi được nữa không ?

Chúng tôi yêu cầu các ông chú ý xét lại thơ nầy và chấm dứt tình trạng tai hại cho quyền lợi của các ông và quyền lợi của chúng tôi . ”

****************

Nhà cầm quyền Pháp ở Sài gòn nhận được lá thư trên .Đô Đốc Réveillière lấy làm khâm phục chí anh dũng của dân tộc Việt Nam và thốt ra lời sau nầy đã làm vinh dự cho ông “Thật ra không phải là những lời sáo rổng ,chưa có một dân tộc nào đã đề kháng nổi thống khổ như vậy .”

Chúng tôi nhắc lại thư nầy để nhận định tinh thần của dân tộc việt Nam và chép vào đây để lưu giữ một trang VĂN SỬ oai hùng của dân tộc Vịêt Nam nói chung và của dân quân xứ Gò Công nói riêng .

Phản hồi