Tại hạ lưu sông Vàm-cỏ-đông, có cổ-tích « Miễu Ông- Bần-Quì » thờ ông Mai-Bá-Hương.
Sanh tiền, ông là một viên xá lại (quan chức nhỏ) chuyên vận tải lương-thực cho chúa Nguyễn. Một hôm, thuyền ông chở đầy lương thực trên vàm sông Bao-ngược, thuộc địa-phận Gò-công, bỗng gặp chiến thuyền Tây-sơn đàng xa chạy đến. Tấn thối lưỡng nan, ông thà liều chết theo thuyền, không để lương tiền sa vào tay giặc. Thế là ông ra lịnh đục thuyền, thuyền chìm và ông cũng tử tiết luôn.
Từ đó, trên khúc sông này, thường nổi lên những đợt sóng thần, mặc dầu trời không chút gió. Dân chúng lập miễu thờ ông nơi cây bần quì gie cội ra sông.
Một khi, quan Kinh-lược Phan-Thanh-Giản đi thuyền ngang qua nghe chuyện ông Mai khí khái hiển linh, ghé lại thắp vài nén hương, rồi đề lên cột đôi câu đối như vầy :
« Nghĩa báo Nam thiên, cương thượng thường bồi cao tiết. Khí hiềm Tây tặc, giang tiền do khởi nộ ba ».
Tạm dịch : « Nghĩa đáp trời Nam, gò thượng thường nêu cao khí tiết. Thù căm Tây giặc, sông tiền hay dấy động sóng hờn ».
Tục truyền rằng, kể từ ngày ấy, sóng thần của vong linh ông Mai-Bá-Hương lần lần im bặt. Cho hay, văn chương chân-thành, mãnh-liệt của vị lão quan đạo-đức có mãnh lực xoa dịu nỗi hờn của người anh-hùng dân-tộc.
Bình luận