Bài này được viết lại dựa trên những dòng hồi ức của tác giả Thủy Lan Vy, viết tại Kỳ Đà Động, Quý Thu 1999, gửi tặng các bạn cựu học sinh khóa 5 Trung Học Gò Công.
Gò Công nhỏ bé, nghèo nàn vì nằm trên con đường cùng, vì nước mặn đồng chua… Chuyện Gò Công ai cũng biết, nhưng không nhắc lại rồi sẽ quên. Xin được gom góp lại những mẩu chuyện xưa cũ ấy, như một món quà gửi đến những người con Gò Công xa xứ, để cùng nhau nhớ, cùng nhau thương về một miền đất không bao giờ cũ trong tim.
Những Gương Mặt Làm Nên Hồn Phố Cũ
Một vùng đất được định hình không chỉ bởi phố xá, mà bởi những con người đặc biệt đã đi qua nó. Gò Công của tôi cũng vậy:
Những người làm đẹp cho đời: Ai còn nhớ hai hàng dừa kiêu hãnh trước “Nhà Việc Thành Phố”? Đó là công trình của Ông Thôn trưởng Nguyễn Tấn Khoa, người đã tự bỏ tiền túi ra trồng vào thập niên 50.
Những người đàn bà nổi danh: Gò Công có hai người phụ nữ giàu có bậc nhất là Bà Tư Nối (Lâm Tố Liên) và Bà Năm Sún. Nhà Bà Năm Sún có một hộc ngầm chứa của cải được ngụy trang khéo léo dưới viên gạch bông màu xanh ngay chân giường. Sau 75, bà bị bắt giam, tịch biên nhà cửa, nhưng khi được trả lại, bà đã khảng khái từ chối.
Một biểu tượng khó quên: Hễ nhắc đến người mập, người Gò Công lại ví von “mập như Hai Nảng“. Đó chính là Ông Hội Đồng Lê Văn Nảng, một nhân vật đặc trưng của tỉnh nhà trong thập niên 50-60.
Những người thầy đáng kính:
Thầy Mai “Quẹt”: Nổi tiếng viết chữ đẹp như vẽ bằng ngòi bút ronde. Dáng đi “trên cơ” của thầy đã trở thành một hình ảnh độc đáo trong ký ức học trò.
Thầy Võ Văn Giáp: Vị Đốc học tận tụy, Hiệu trưởng tiên khởi của Trường Trung Học Công Lập Gò Công. Hình ảnh thầy đạp xe quanh trường để kiểm tra học sinh, đuổi gánh hàng rong đã trở thành huyền thoại.
Thầy Giáo Núi: Cầu thủ trứ danh với biệt danh “xe lửa Biên Hòa” vì tốc độ kinh hoàng trên sân cỏ.
Thầy Châu Văn Lượng: Tay vợt vô địch không có đối thủ, nổi tiếng với những kiểu chấp rất “ngộ” như vừa đánh banh vừa gõ thùng thiết, hay một tay thọt vào túi quần.
Chuyện Xưa Tích Cũ Của Một Thời Vang Bóng
Gò Công không chỉ có những con người, mà còn có những câu chuyện, những sự kiện đã trở thành giai thoại:
Những vị quan chủ tỉnh: Người có công chỉnh trang phố thị đẹp nhất là Ông Chánh Tham Biện Trực, với các công trình vườn hoa, công viên trước lăng. Nhưng người phá đi vẻ đẹp đó lại là vị Trung Tá tỉnh trưởng thời Mậu Thân, khi cho gỡ cả đá cẩn ở Piscine (hồ tắm) về xây lô cốt. Ngược lại, Quan sáu Lê Văn Tư lại là người có công lớn trong việc bình định, biến Gò Công thành tỉnh yên bình nhất miền Nam cho đến tận ngày cuối cùng.
Đám cưới bằng trực thăng: Một sự kiện gây chấn động Gò Công xưa là đám cưới của chú rể Nguyễn Kim Long, người đã tự lái trực thăng rước dâu. Sau đó, Cò Tường, Trưởng Phòng Đặc Biệt của Ty Cảnh sát, đã nhận không ít đơn khiếu nại của người dân vì… bị gió cánh quạt làm tốc mái nhà.
Những công trình kỳ công:
Hai cục đá tròn bằng đá mài màu đỏ thẫm ở góc hồ tắm, cạnh ngã tư đường Gia Long, là tác phẩm của Chú Thợ Nhâm làng Tân Niên Trung.
Ngôi nhà một tầng lầu cạnh Lăng Trương Công Định được xây hoàn toàn bằng bê tông, không một viên gạch, do hai vợ chồng tự tay làm trong hơn 10 năm.
Chuyến kinh lý đặc biệt: Khi Tổng Thống Ngô Đình Diệm về kinh lý Gò Công, ông không đi đường bộ hay hàng không mà đi bằng đường biển, cập bến Vàm Láng. Người thiếu nữ duyên dáng trong tà áo dài trắng dâng hoa cho Tổng Thống là cô Đinh Nguyệt Anh, người làng Tân Niên Tây.
Trung Học Gò Công – Một Thời Để Nhớ
Sân trường trung học là nơi lưu giữ những kỷ niệm trong sáng nhất và cũng là nơi chứng kiến những số phận khác nhau của cả một thế hệ:
Những học sinh xuất sắc: Chị Tiêu Quý Huê (khóa 1950) và Chị Phan Thị Bích Phương (khóa 4) là những người đầu tiên mang về cho trường bằng Trung Học Đệ Nhất Cấp hạng Ưu. Tiếp nối là Anh Trương Văn Triệu (khóa 6) cũng đạt hạng Ưu và sau này trở thành kỹ sư Công Chánh.
Những người lính bước ra từ sân trường:
Anh Lê Tuấn Trí (khóa 3): Đạt cấp bậc cao nhất, Trung Tá Trung Đoàn Trưởng.
Anh Nguyễn Văn Huỳnh (khóa 6) và Anh Nguyễn Duy Chí (khóa 8): Thăng cấp nhanh nhất, nhưng cũng là những cựu tù chính trị lâu năm nhất.
Hạ sĩ Ngô Văn Ơn (khóa 8): Góp phần xương máu trong trận hải chiến Hoàng Sa, bị thương và mất tích trên biển.
Giọng ca vàng: Ca sĩ Huyền Trinh, tên thật là Chị Huỳnh Thị Thải (khóa 5), người có giọng ca được yêu mến nhất của trường và của cả tỉnh Gò Công.
Bình luận